Złota

Opublikowano: 8 lipca, 2019

Sołtys:
Wiesław Pieczonka.

Rada Sołecka:
Paweł Kumor, Piotr Kawiński, Kamil Szczepański.

Radni:
Wiesław Pieczonka, Paweł Kumor, Celina Paździor.

Szkoły:
Zespół Placówek Oświatowych: przedszkole, szkoła podstawowa.

Instytucje:
Urząd Gminy, Urząd Stanu Cywilnego, Placówka Pocztowa, Bank Spółdzielczy.

Biblioteka, kultura:
Gminna Biblioteka.
Koło Gospodyń Wiejskich "Złocowianki", Zespół Śpiewaczy "Złocowianki".

Kościół:
Nowy, murowany.

Sport:
- Działa UKS Złota przy ZPO Złota
- W 2010 roku wybudowana została nowoczesna hala sportowa przy Zespole Placówek Oświatowych.
- Boisko wielofunkcyjne przy ZPO.

Zabytki
:
Spichlerz murowany, częściowo kamienny z I połowy XX wieku

Inne:
Ochotnicza Straż Pożarna.
Strona sołectwa: https://www.facebook.com/profile.php?id=100090371086391

Atrakcje:
- Piękna aleja "ciernie" w kierunku Żurawnik.
- Ptaszarnia pana Tadeusza Ptaka.

HISTORIA SOŁECTWA

Nazwa pochodzi od formy przymiotnikowej rzeczownika ZŁOTO bez żadnych związków terenowych. Po raz pierwszy nazwa „de Zlota” pada w kronikach w 1375 roku.

Wieś wspomniana jest przez Jana Długosza jako ZŁOTA MAIOR.

W połowie XV wieku wieś Złota Major, parafia Pełczyska była własnością Złotskiego herbu Półkozic, miała łany kmiece a dziesięcinę 17 grzywien (bardzo duża wieś) dawano do kościoła w Wiślicy.

W 1579 roku właścicielem wsi jest Piotr Treska i Mikołaj Spoth. Mieszkało we wsi dwudziestu czterech kmieci na 12 łanach, ośmiu zagrodników, czterech chałupników z bydłem, dwóch bez bydła, dziesięciu komorników, dwóch rzemieślników oraz jeden rybak.

W XVIII wieku właścicielami wsi są Wodziccy z Granowa (przynajmniej od 1727 roku)

Są wśród nich: Kazimierz z Granowa (XVIII wiek.), Zofia z Granowa Wodzicka (1818-1890 i jej mąż Franciszek z Granowa Wodzicki (1807-1884). Po Wodzickich właścicielem dóbr jest (nie jestem tego pewny ale data jego śmierci jest późniejsza niż Z. Wodzickiej przyp L.Z.) Aleksander Olszewski uczestnik powstania 1863 roku (1847-1910).

W 1827 roku naliczono we wsi 65 domów i 499 mieszkańców.

W końcu XIX wieku wieś Złota liczy 114 gospodarzy na 670 morgach ziemi

Obok wsi istniał folwark i dobra Złota, które obejmowały folwarki Złota, Biskupice, Lubowidz, Graby,

Folwark Złota gruntów ornych miał 504 mórg, łąk 75 mórg, nieużytków 26 mórg. Budynków murowanych było 20, a drewnianych 18. W dobrach Złota były gorzelnia, browar, olejarnia i dwa młyny.

Gmina istniała od 1864 roku. Liczyła ona w końcu XIX wieku 5 344 mieszkańców w tym 90 Żydów. Z obecnych miejscowości gminy już w XIX wieku wchodziły w jej skład: Kostrzeszyn, Pełczyska, Biskupice, Stawiszyce, Niegosławice i Żurawniki.

Podczas II wojny światowej obszar gminy wszedł w skład wyzwolonej tzw. republiki pińczowskiej W dniu 9 VIII 1944 roku I Brygada AL. rozbiła we wsi Złota oddział niemiecki.

Zapewne następujące wydarzenia były odpowiedzią okupantów na działania partyzantów.

W dniu 7 IX 1944 roku Niemcy aresztowali we wsi 13 osób w tym 7 mieszkańców wsi.

Po torturach osoby te zamordowano. Wśród mieszkańców wsi śmierć ponieśli: Czubała Andrzej lat 54, Kędra Stanisław lat 18, Kubas Stanisław lat 23, Krawczyk Daniel lat 26, Rzepa Jan lat 20, Szumiał Stefan lat 29, Wielgo Bronisław lat 17.

W styczniu 1945 wkroczyły tu oddziały Armii Czerwonej.

Podczas badań archeologicznych w latach 60-tych odkryto w Złotej cmentarzysko średniowieczne (dokładnie w południowej części wsi). Na podstawie licznych znalezisk m.in. monety:
- denar Ottona i Adelajdy, datowany na lata 991-1040, oraz
- denar polski, prawdopodobnie z XIII w.

Jak się okazuje jest to cmentarzysko, które ma najszersze ramy czasowe na ziemi krakowskiej.Oprócz monet znaleziono jeszcze miniaturowy toporek z X-XII wieku, oraz inne drobniejsze przedmioty świadczące o osadnictwie na tym terenie.

  • Artykuł o parafii Złota w Tygodniku Katolickim "Niedziela" [Czytaj]

menu-circlecross-circle